In die zelfde periode maakte ik een beeld met een doorsnede van ongeveer 10 cm en 20 cm hoog. Dit beeld was veel massiever. Het ging stuk tijdens het bakken omdat er lucht in zat.

Het is dus heel belangrijk om klei zo goed te kneden dat er geen luchtbellen in komen. Bij een beeld van deze omvang is het gevaar van lucht die er per ongeluk in komt natuurlijk groot, vandaar dat het bij dit soort werkstukken beter is om het uit te hollen.

De eerste keer dat ik een beeldje dat ik gemaakt had moest uithollen vond ik dat heel spannend. Je hebt tenslotte een mooi afgewerkt werkstuk en dat moet je om het uit te kunnen hollen door gaan snijden. Dit moet op het moment dat het werk al iets is aan gedroogd maar nog nat genoeg is zodat je het weer goed aan elkaar kunt maken.

Les 5

2 oktober 2007

• De resten klei van de vaas had ik in een natte doek gedraaid en daaromheen een natte dweil en vervolgens in een plastic zak bewaard.
• Toen ik dit na twee weken weer uitpakt waren de worsten nog goed zichtbaar.
• Na de eerste bewerking van kneden en rollen met de zware deegrol zaten er nog luchtbellen in de klei.
  
• Na een tweede bewerking van kneden en rollen had ik weer een homogene klei massa die geschikt is om opnieuw te gebruiken.
  

Dus….klei werken die stuk gaan, maar ook klei die droog wordt terwijl je zit te werken, klei die je weg schraapt als je een werkstuk maakt, kortom alle stukjes klei die droog zijn bewaar je, en als je een redelijke hoeveelheid bij elkaar hebt maak je het vochtig genoeg om het weer goed te kunnen kneden.

Soms gaan werkstukken tijdens het droogproces stuk, maar kun je ze nog wel herstellen. Zoals ik in het eerste blog al liet zien kun je een werk dat niet goed aan elkaar gehecht is en tijdens het drogen stuk gaat nog herstellen zolang het nog niet gebakken is.

Een andere belangrijke les die ik in mijn begintijd leerde is dat je klei beter niet massief kunt afwerken. Ik had voor ik naar de academie ging al enkele beeldjes gemaakt en na enkele lessen mocht is die op school bakken, zoals het beeldje “moeder en kind” dit is een klein beeldje met een doorsnede van ongeveer 8 cm en zo’n 15 cm hoog. Het dikste deel is maximaal 6 cm. Het bakken van dit beeldje is goed gegaan.

In die zelfde periode maakte ik een beeld met een doorsnede van ongeveer 10 cm en 20 cm hoog. Dit beeld was veel massiever. Het ging stuk tijdens het bakken omdat er lucht in zat. Het is dus heel belangrijk om klei zo goed te kneden dat er geen luchtbellen in komen. Bij een beeld van deze omvang is het gevaar van lucht die er per ongeluk in komt natuurlijk groot, vandaar dat het bij dit soort werkstukken beter is om het uit te hollen.

De eerste keer dat ik een beeldje dat ik gemaakt had moest uithollen vond ik dat heel spannend. Je hebt tenslotte een mooi afgewerkt werkstuk en dat moet je om het uit te kunnen hollen door gaan snijden. Dit moet op het moment dat het werk al iets is aan gedroogd maar nog nat genoeg is zodat je het weer goed aan elkaar kunt maken.

Onderstaande foto’s laten zien hoe het werkstuk er uitziek na het boetseren, gemaakt van één stuk klei. Je ziet hoe ik het werkstuk heb doorgesneden voordat het hoofd klaar was. Ik heb met een zogenaamde draaimirette de klei weggehaald uit het binnenste deel van het beeldje. Vervolgens heb ik het beeldje weer in elkaar gezet. Dit door de raden in te krassen en in te strijken met kleislib dat werkt als een soort plaksel. De zogenaamde littekens moeten dan nog secuur worden weggewerkt. Toen ik het beeldje helemaal klaar had heb ik nog een keer het hoofd en zijn schouders en rug doorgesneden.
Dat ik na het uitholen ook weer in elkaar heb gezet en de littekens heb weggewerkt. Uiteindelijk heb ik dit beeldje afgewerkt met speciale Racu glazuur en gebakken in een speciale Racu oven.

Soms is het handiger een werkstuk niet te boetseren, maar al vanaf het begin te zorgen dat het hol is. Dit kun je goed zien bij de foto’s van de muis die ik ooit voor mijn nichtje maakte. Dit werkstuk heb ik opgebouwd met verschillende technieken, zoals uitrollen voor de oren en de voetzolen, worstje voor de voeten en de benen, banden voor de buik en een mal van een halve bol voor het hoofd. Zo zie je maar dat alle technieken die je leert van pas komen.

Volgende keer zal ik nog meer vertellen over verschillende technieken.

Om te beginnen met dit blog wil ik vertellen hoe mijn keramiek avontuur begon. Het was in 2007 toen ik een workshop volgde waar je kennis kon maken met verschillende vormen van  creatief bezig zijn. Zo was er o.a. een les schilderen, een les tekenen en ook een les kleien. Ik vond dit zo leuk om te doen en het resultaat vond ik zo mooi dat ik meteen naar een speciaalzaak ging voor klei en het nodigen materiaal.

Ik maakte het ene na het andere beeldje en ik vond het heerlijk om te doen. Op zoek naar een plaats om mijn beeldjes te bakken ontdekte ik de mogelijkheid om naar de kunstacademie in Maasmechelen te gaan. En zo is het gekomen.

Ik weet nog goed hoe spannend de eerste les was. In een mooi oud pand werden de lessen gegeven. De groep bestond uit ongeveer twintig personen van verschillende leerjaren. Als eerstejaars was ik samen met nog twee dames en een heer. Vol bewondering keken we hoe de ouderejaars leerlingen aan de slag gingen, terwijl wij de eerste uitleg van de gang van zaken krengen en onze eerste opdracht werd uitgelegd. We zouden het eerst jaar allerlei technieken leren aan de hand van een opdracht. De eerst techniek die we moesten leren was het werken met worstjes. Dat is zoiets als waar je op de kleuterschool mee begint zou je denken, maar dat valt tegen. Hier mijn verslag van mijn eerste les:

Les 1

4 september 2007

• Demonstratie worsten rollen en het maken van een cilinder.
• Opdracht: maak een vaas met een diameter van 10 cm en een hoogte van 30 cm.
• Gebruikte klei: Fijne chamotte 0-0,5 mm baktemperatuur max. 1250˚C.

Worsten gelijk van dikte maken is erg moeilijk, opbouw recht omhoog lukt niet echt. Het resultaat; een vaas die naar boven steeds verder uitloopt, begonnen met een diameter van 10 cm, hoogte 30 cm. Uiteindelijk niet zo slecht voor een eerste werkstuk!

 Thuis: Veel geoefend en nog twee cilinders gemaakt, ervaringen:

• Als ik iets naar binnen werk met het opbouwen van de worsten kan ik tijdens het aan elkaar wrijven weer naar buiten werken om de diameter van 10 cm te houden.
• Worsten die iets dikker zijn kunnen gemakkelijker gelijk van dikte gerold worden.
• Blijven meten is belangrijk.
• Aan elkaar wrijven gaat goed met je duim of een houten spatel en daarna glad strijken met de rubberen lomer.

Om tijdens mijn cursus te laten zien wat je met worstjes kunt doen heb ik twee mannetjes gemaakt. Zo zie je bij de rechtse meneer dat hij een trui aan heeft van de worstjes techniek met de worstjes zichtbaar. De meneer links heeft juist een kiel aan met de worstjes techniek waarbij de buitenkant glad is afgewerkt. Op foto twee zie je dat bij de een de binnenkant glad is afgewerkt en bij de ander de worstjes nog zichtbaar zijn. Dit laatste is omdat het om een demonstratie model gaat, in de meeste gevallen werk ik de worstjes aan twee kanten glad af, hierdoor ben ik zekerder van de hechting tussen de worstjes.

Bij de meneer met de strekepen trui zie je dat bij het onderstel een techniek is gebruikt waar je heel creatief met worstjes om kunt gaan.

Je maakt dan gebruik van een mal waar je allerlei worstjes in kunt leggen en je eigen fantasie kunt laten gaan. Bij het onderstel van de meneer links is weer op een andere manier met een mal gewerkt. Volgende keer zal ik meer vertellen over het werken met mallen. Maar eerst wil ik jullie nog een paar foto laten zien van het werk van mijn cursisten.

Op deze twee foto’s zie je een werkstuk dat net klaar is in de mal liggen, daarnaast het werkstuk als het gebakken is. Aan de buiten kant van de schaal kun je de worstjes zien, terwijl de binnenkant glas is afgewerkt.

Op deze twee foto’s kun je zien dat het werk soms niet goed aan elkaar gehecht is en tijdens het drogen stuk kan gaan. Gelukkig kun je werk dat nog niet gebakken is nog wel herstellen en het resultaat mag er dan ook best zijn. Hier zijn de worstjes dus aan de binnenkant zichtbaar. De worstjes techniek is een veel gebruikte techniek om een werkstuk mee op te bouwen omdat je de vorm heel goed onder controle kunt houden als je met worstjes werkt.

Als ik een voorbeeld zoek moet ik meteen denken aan de dame van Els, een van mijn cursisten. Hier kun je heel goed zien dat de vorm heel goed onder controle is gehouden. Ze is begonnen met de rok die langzaam naar binnen loopt, dan weer breder word voor de heupen en de billen, en dan weer heel smal voor de taille, waarna ze weer breder wordt tot de schouders. De armen zijn gemaakt van worstjes, en het decolleté is afgewerkt met een heel dun worstje. Als dit geen schoolvoorbeeld is van het werken met worstjes, dan weet ik het niet meer. De worstjes techniek blijft terug komen als je met keramiek werkt. Dus het was niet voor niets dat dit onze eerst les was op de academie.